“Het scenario bepaalt waar je gaat zoeken” - Jo van Hende
De stad Brussel heeft de laatste jaren veel succes geboekt in internationale films. Denk bijvoorbeeld maar aan de films The Adventures Of Tintin: The Secret Of The Unicorn, The Danish Girl of Les Misérables, die allemaal in de hoofdstad werden opgenomen. Dit is voor een groot deel te danken aan de lancering van screen.Brussels (zie overige artikels binnen deze rubriek n.v.d.r.). Toch zien we onze hoofdstad niet vaak in blockbusters uit Hollywood voorkomen.
Volgens Imane Belguenani, voorzitter van het Willemsfonds, is het echter van cruciaal belang dat de stad in een blockbuster verschijnt: "Onderzoeken tonen aan dat steden die in grote blockbusters verschijnen, een toename van 25 tot 300 procent aan toeristen zien", zo stelt zij in een video op hun Facebookpagina (check de video hier n.v.d.r.). Hierop lanceerde het Willemsfonds de campagne #BringBondtoBrussels. Het is niet de eerste keer dat Brussel in aanmerking als locatie voor een actiefilmfranchise. Vijftien jaar geleden werd de locatiescout en -manager Jo van Hende aangesteld om in België een Hollywoodsetting te vinden voor Mission Impossible III. Was de stad Brussel écht bijna een set voor zo’n grote blockbuster? Wat doen locatiescouts precies? Ontdek het allemaal in het interview met Jo van Hende (JvH) hieronder!
Hoe zou je je job kunnen omschrijven?
JvH: In principe is een locatiescout iemand die aangesteld wordt om een scenario te visualiseren in locaties. Dus je hebt een scenario waarin een locatie duidelijk of minder duidelijk omschreven wordt, waar er zich iets afspeelt, en het is dan de taak van de scout om een gepaste locatie te vinden. Uiteraard heb je als basis het scenario en voer je gesprekken met je regisseur, je artdirector en vaak ook je DOP (Director Of Photography n.v.d.r.) die het licht en de sfeer van de film bepaalt. Die gaan jou vertellen welke aspecten en kleuren ze bijvoorbeeld belangrijk vinden voor de locatie.
Wanneer is een locatie perfect? Op welke elementen let je vooral?
JvH: Een perfecte locatie vinden... is natuurlijk vaak lastig. Stel dat er in het scenario staat dat de huiskamer vier deuren moet hebben en je vindt een heel geschikte huiskamer die maar drie deuren heeft, dan zou je de locatie toch maar tonen aan de productie. Je kan dan ook je scenario aanpassen aan jouw locatie. Als je een toplocatie hebt, dan pas je je scenario aan uiteraard. Zolang het een beetje in de normen blijft die zij, de filmmakers, opleggen. Als je de regisseurs goed kent, gaat het vlotter. Ik zoek voornamelijk locaties voor Belgische regisseurs. Ik werk nogal vaak samen met Jan Verheyen, Stijn Coninx en Erik Van Looy. Ik weet wel ongeveer wat zij zoeken of wat zij goed zouden vinden. Maar je hebt ook altijd weer een nieuwe DOP of artdirector. Dus het is toch wel weer luisteren naar de visie van die drie mensen gecombineerd met jouw kennis van Brussel of van België bij het zoeken van de locaties. Na jaren zoeken heb je wel af en toe is het idee van: deze locatie lijkt mij prima en heel goed werkbaar. Maar soms ben je daar ook mis in. Het is nooit zo simpel natuurlijk. Het is ook zoeken, hè.
Het Willemsfonds Brussel wil dat meer internationale films worden opgenomen in Brussel. Heeft Brussel volgens jouw ervaring kansen om een succesvolle actiefilm zoals James Bond te draaien? Zijn grote scenes architecturaal haalbaar?
JvH: Wel, 15 jaar geleden of iets langer ben ik aangesteld geweest door Paramount Pictures om een locatie te zoeken voor Mission Impossible. Ze waren van plan om hier te komen draaien. Mijn eigen theorie van daarnet “het scenario gaat bepalen waar je gaat zoeken” werkte niet aangezien dat Hollywoodproducenten totaal anders werken, die hadden zelfs nog geen scenario. Ze bellen je wel op en zeggen: “Kijk, wil jij voor ons gedurende 4 - 6 weken in België een aantal toplocaties voor de nieuwe Mission Impossible zoeken? Als wij die locaties interessant vinden, zullen wij het toevoegen aan het scenario.
Uiteraard hebben ze een aantal dingen zelf opgezocht. Ze weten dat Antwerpen een grote haven heeft en dat Brussel de Europese hoofdstad is. Maar als je een locatie vindt en hebt bezocht, moet je contacten leggen met verschillende bevoegde instanties om toestemming te krijgen. Hollywood werkt anders. Ze wilden enkel met de bevoegde minister spreken. Ze wilden bijvoorbeeld draaien aan de Noordzee Terminal, de grootste terminal in Antwerpen. Eerst mochten ze er niet draaien, dus vroegen de producenten de lijst met de 20 grootste handelspartners van de Noordzee Terminal. Twee weken later werd ik door de Noordzee Terminal zelf gebeld om te vragen wanneer ik eens langskom om foto’s te nemen (lacht). Het blijkt dat een van de grootste leveranciers van containertransporten gelieerd is met Paramount Pictures. Onder druk van hun partners hebben ze toestemming gegeven.
Hoe is het uiteindelijk afgelopen? Hebben ze nog in België gefilmd?
JvH: Neen, de dag op voorhand hebben ze afgebeld omdat ze niet meer op schema zaten. Het hotel Amigo was volledig omgebouwd. Er was een fitness opgebouwd voor Tom Cruise. Hij is nooit gekomen. Alle grote wagens die we hadden gehuurd om die dagen rond te rijden, zijn allemaal terug naar de verhuurmaatschappij gegaan. Er werd beloofd dat ze gingen komen, maar het werd te nipt met een andere film die Tom Cruise moest filmen, dus de productie werd tijdelijk opgeschort. Alle mensen die voor het project hadden gewerkt, zijn wel betaald. Enkele maanden nadien hebben we de draad terug opgepikt en moesten we locaties zoeken in andere landen. Ik heb geen idee waarom België toch niet gekozen werd, maar interesse in België en Brussel was er wel degelijk.
Op welke manier kan Brussel zijn kans vergroten als setting voor een Hollywoodfilm?
JvH: Valt moeilijk te zeggen... Je moet akkoorden krijgen van verschillende gemeentes voor Brussel. Brussel is een klein gebied en dat proces snappen Hollywoodproducenten dus niet zo goed. Tijdens het Mission Impossible-project vroeg ik mij ook af of onze maatschappij zo'n project wel zouden aankunnen. Als ze in vier of vijf straten willen draaien, dan worden al die mensen uit hun huizen gezet. In Amerika zijn de mensen dat gewoon, hier niet. Als je in New York een achtervolging scene draait rond vijf of vijftien woonblokken, dan heb je een politiedepartement ter beschikking. Die sluiten de straten volledig af voor enorm veel geld. Niemand komt uit zijn huis of die mensen zijn tijdelijk op hotel gestoken of iets gelijkaardigs. Wij, Europeanen, zijn gehecht aan ons appartement of ons huis en gaan niet voor een Hollywoodfilm zomaar een weekje weg (lacht).
In 2021 vermeldde Business insider in een artikel dat het arbeidsmarktperspectief als locatiescout heel competitief is, aangezien er weinig plek is in de filmwereld. Ondervind jij diezelfde competitiviteit?
JvH: Er is een gigantisch tekort aan locatiescouts, locatiemanagers of productieleiders. Het is niet makkelijk om te werken in onze sector, omdat je eerst tijd nodig hebt om een naam te maken in de industrie. Dankzij meer ervaringen en connecties kan je makkelijker projecten en werk vinden. Maar de rest moet het doen met wat overschiet. Mensen die net afgestudeerd zijn, beginnen met een startersloon, maar na twee of drie jaar wil je natuurlijk een hoger loon. Wat terecht is, aangezien je al wat ervaring hebt opgedaan en je een hoger loon verdient. Maar deze mensen vinden niet meteen een hogere positie zoals productieleider of eindverantwoordelijke. Als die geen werk vinden, haken ze af. Want men zal altijd eerst vaste contacten bellen voordat men aan de nieuwelingen denkt. Hogere functies in de sector komen met tijd en met veel geduld. Als je geen werk hebt in deze omstandigheden, is het erg moeilijk.
Wat zou je de toekomstige generatie van locatiescouts aanraden?
JvH: Ik zou eerlijk zeggen dat er geen opleidingen zijn tot locatiescout. Dus de zin “al doende leert men” is zeker van toepassing voor dit beroep. Persoonlijke contacten leggen, stages lopen bij locationhunters… Dat zou al veel helpen om skills te ontwikkelen.
Op de onderstaande foto’s staan enkele locaties van de Tv-reeks Oud België, waaraan Jo van Hende meegewerkt heeft. De "before and after"-foto’s geven duidelijke de transformaties weer:
